James Martin SJ stond als priester in New York hulpverleners en nabestaanden van de aanslagen van 11 september 2001 terzijde. Allerminst blind voor de verwoesting die Osama Bin Laden veroorzaakt heeft, vraagt hij aandacht voor de moeilijke christelijke deugd van vergeving.

Als iemand die op Ground Zero heeft gewerkt in de dagen en weken die volgden op de 11e september 2001 was ik oprecht blij te horen dat er eindelijk een eind was gekomen aan de lange periode van terreur door Osama Bin Laden. Voor miljoenen mensen overal ter wereld heeft deze terreur dood, verwoesting en onuitsprekelijke ellende gebracht. Maar als christen kan ik niet verheugd zijn over de dood van een mens, hoe monsterachtig hij ook was.

Massagraf

Op de ochtend van die 11e september was ik aan het werk in mijn kantoor in Manhattan. Mijn moeder belde me op om te vertellen dat een vliegtuig het World Trade Center had geraakt. Ik rende naar buiten, keek de straat af en zag de torens in brand staan; inktzwarte rook steeg op boven uit de gebouwen. Ik hoorde overal sirenes, mannen en vrouwen renden door de straat, huilend en wanhopig proberend telefonisch contact te krijgen met hun dierbaren.

Een vreemd toeval, dat Johannes Paulus II zalig werd verklaard op dezelfde dag dat Osama bin Laden werd gedood

De dagen en weken daarna heb ik – tussen mijn gewone werk door en samen met mede-jezuïeten – bijstand verleend aan de reddingswerkers tussen de smeulende en stinkende wrakstukken, hier en daar nog nabrandend, een groot massagraf. We liepen over de afschuwelijke restanten van de aanval; we baden samen met brandweerlieden die hun vrienden hadden verloren; we hielpen verpleegkundigen die met eigen ogen de meest afschuwelijke taferelen hadden gezien; we vierden de eucharistie te midden van de puinhopen; we kwamen tevoorschijn overdekt met het grijze stof van Ground Zero. Nee, ik ben allerminst blind voor de dood en verwoesting die Osama bin Laden heeft veroorzaakt…

Vergeving

Toch is de vraag of een christen een moordenaar kan vergeven, een massamoordenaar, zelfs iemand die massamoord heeft georganiseerd verspreid over heel de wereld. Ik ben er niet zeker van dat ik dit kan, zeker niet als ik dierbare vrienden had verloren. Vergeven is de moeilijkste van alle christelijke deugden. Toch kent vergeving volgens Jezus geen enkele beperking, geen enkele grens. Petrus vroeg hoe vaak hij een vijand moest vergeven. Zevenmaal? Geen zevenmaal, maar zeventig maal zeven maal, antwoordt Jezus. Zonder beperking.

Elk leven is heilig, omdat het door God is geschapen. Dat is de basis van Jezus moeilijkste opdracht: “houd van je vijanden en bid voor degenen die je vervolgen”. Dit is ook de basis van de meest christelijke daad die paus Johannes Paulus II ooit heeft gesteld. Een vreemd toeval overigens, dat hij zalig werd verklaard op dezelfde dag dat Osama bin Laden werd gedood. Johannes Paulus wist wat terreur was en moord; daarvoor had hij lang genoeg onder het regime van de nazi’s en de communisten geleefd. Maar hij was ook een christen en begreep hoe wezenlijk vergeving is. In 1980 werd hij het slachtoffer van een moordaanslag door Mehmet Ali Agca. Een van zijn eerste daden na zijn terugkeer uit het ziekenhuis was een bezoek aan Agca in de gevangenis om hem vergeving te schenken.

Bidden

Osama bin Laden was verantwoordelijk voor de dood van duizenden mannen en vrouwen in de Verenigde Staten, voor de dood en het diepe verdriet van vele duizenden over heel de wereld en voor de dood van veel militairen die het offer van hun leven hebben gebracht. Ik ben oprecht blij, dat hij deze wereld heeft verlaten en ik bid dat zijn vertrek tot vrede mag leiden.

Maar aan mij als christen wordt gevraagd voor hem te bidden en hem in zekere zin zelfs te vergeven. Die opdracht komt tot ons van Jezus, een man die zelf werd mishandeld, gemarteld en gedood. Een man die wist wat lijden was. Die opdracht komt ook van God.

Dit artikel verscheen eerder op In All Things, het weblog van America Magazine. Klik hier voor de originele, Engelstalige versie. Vertaling & samenvatting: Jan Peters SJ.

Afbeelding boven dit artikel: Een vrouw heeft een kaars ontstoken in een feestvierende menigte nabij Ground Zero in New York, nadat bekend werd dat Osama Bin Laden is vermoord. Foto: Brian Kusler/Flickr.