We zien het misschien nog niet, maar samen bouwen we aan een nieuwe toekomst.

In het begin van dit jaar werd er bij ons huis een indrukwekkende steiger gebouwd. Met bewondering heb ik het professionele werk gevolgd, vooral toen vanaf het dak van de kapel het torentje in de steigers werd gezet. Dit torentje en het kolossale kruis bovenop waren hard toe aan groot onderhoud. Door beschermende netten aan het steigerwerk werd het helemaal aan het zicht onttrokken. Een paar maanden lang moesten we het doen met het geluid van hamers en zagen en voortdurend geklop op de leien achter de netten. 

Splinternieuw, maar een kopie van het oude

Na een paar maanden werden de steigers afgebroken en kwam het torentje weer tevoorschijn, sprekend het oude, maar het nieuwe straalde ervan af, klaar voor de toekomst. En uiteindelijk werd het door een hoogwerker bekroond met het kruis, splinternieuw, maar een kopie van het oude.

Een jaar in de steigers

Het leven in dit ten einde lopende jaar is voor veel mensen een jaar “in de steigers” geweest: het zicht op veel alledaagse gebruiken en gewoonten verdween. Veel van de gebruiken en activiteiten in ons dagelijks leven verloren hun vanzelfsprekendheid en soms ook een meerwaarde die we er onbewust aan hadden toegekend. De drie zoenen bij een ontmoeting, het genoegen van samen boodschappen doen en winkelen, de kletspraatjes bij de koffiemachine op het werk en de vele dienstreizen naar dichterbij gelegen vergaderplaatsen of naar bijeenkomsten aan de andere kant van de wereld.

We pasten ons aan. Gelukkig leven we in een tijd waarin de techniek onvermoede steun kan bieden. Menselijk contact bleek ook via het beeldbellen en video-vergaderen mogelijk, zeker toen al snel de hiervoor benodigde programma’s verbeterd en geprofessionaliseerd werden. Livestreaming maakt het mogelijk op afstand aanwezig te zijn bij belangrijke gebeurtenissen, al vinden die plaats aan het andere eind van de wereld. Natuurlijk mis je spontane momenten van direct contact, maar dit alles bevordert de efficiency en bespaart heel veel tijd en geld.

Alsof er niet aan iets nieuws werd gebouwd

En als ook hier de steigers worden afgebroken, gaan we dan terug naar het “oude normaal”? Alsof er achter die alles versluierende netten van de opgetrokken steigers niet aan iets nieuws werd gebouwd? Het is goed ons nu al te bezinnen op de tijd dat we weer “uit de steigers” komen. Hier en daar gebeurt het al voorzichtig: toch in de toekomst gedeeltelijk van huis uit blijven werken, minder gemakkelijk het vliegtuig nemen. Bij twee organisaties waarbinnen ik actief ben is al besloten het online vergaderen door te zetten: we hebben gemerkt hoe efficiënt en kostenbesparend het is.

Is dat toekomstbestendig?

Natuurlijk geldt dit alles ook voor onze kerken. Op veel zaken is het uitzicht belemmerd: de vanzelfsprekendheid van de liturgie, de persoonlijk manier van communiceren, het samen afscheid nemen van overleden vrienden en bekenden, het gemak van een spontaan pastoraal contact, de collectes voor onze maatschappelijke verantwoordelijkheden als kerk. En ook hier werd gezocht naar de mogelijkheden die de techniek en het internet kunnen bieden. En ze werden gevonden, de livestream bijvoorbeeld: “zoveel mensen hebben er nog nooit naar mijn preek geluisterd”. 

Ook als kerken zullen we de neiging hebben om snel terug te keren naar het “oude normaal”. Maar is dat toekomstbestendig? Er is druk getimmerd en gesleuteld achter de netten van de steigers, gewerkt aan een vernieuwd en toekomstrijp bouwwerk. En op de top staat dan weer een kruis, sprekend het oude, maar honderd procent nieuw.

[Wil je artikelen als deze niet missen? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief]