Op 11 januari 2022 overleed David Sassoli, voorzitter van het Europees Parlement. Zijn bezorgdheid ging uit naar grote Europese vraagstukken, zonder de zwervers te vergeten. De gedrevenheid van deze katholiek inspireert Mariëlle.

Terwijl de herdenking van de Capitolbestorming in onze kranten nog verwerkt werd met nabesprekingen over de kwetsbaarheid van de democratie, trok op 11 januari een andere gebeurtenis de aandacht. David Sassoli, voorzitter van het Europees Parlement, was overleden op 65-jarige leeftijd. Collega’s stonden via social media stil bij zijn dood en prezen hem als voorvechter van de democratie. Herhaaldelijk werd hij ook door zijn collega’s ‘vriend’ genoemd (bijvoorbeeld door voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Raad Charles Michel en voorzitter van het Europees Parlement Roberta Metsola). Het is de moeite waard om stil te staan bij de vraag: wie was David Sassoli?

Verzetsgroep in WOII

David Sassoli werd in Florence geboren als zoon van journalist en verzetsstrijder Domenico Sassoli (journalist voor Il Popolo). Hij verhuisde in zijn tienerjaren naar Rome. Als middelbare scholier zat hij bij de padvinderij en als student was hij actief bij de ‘Witte Roos’, een vereniging die jongeren van katholieke verenigingen samenbracht. Deze laatste organisatie is genoemd naar ‘Die Weiße Rose’, een verzetsgroep van studenten die in de Tweede Wereldoorlog opriep tot geweldloos verzet. 

Wij zijn de kinderen en kleinkinderen van mensen die het tegengif tegen nationalisme vonden.

Dit bleef hem zijn leven lang inspireren, zoals we horen in zijn eerste speech als voorzitter van het Europees Parlement: “Onze geschiedenis is gebouwd op het verlangen naar vrijheid van Sophie en Hans Scholl (leden van ‘Die Weiße Rose’), op hun pijn en hun verlangen naar broederschap. De Europese Unie is geen ongelukje in de geschiedenis. Wij zijn de kinderen en kleinkinderen van mensen die het tegengif tegen nationalisme vonden.”

Zijn journalistieke inzet voor democratische waarden

Nog voordat hij zijn studie politicologie afrondde, besloot hij als journalist in de voetsporen van zijn vader te treden. Hij begon bij het katholieke agentschap ASCA en werkte vervolgens bij Il Giorno voordat hij zijn loopbaan als televisiejournalist begon. Uiteindelijk leerde heel Italië hem kennen als de nieuwsverslaggever bij het achtuur journaal. 

Als journalist zette hij zich in voor de democratische waarden. In 1989 was hij aanwezig bij de val van de Berlijnse Muur, wat hij later als voorzitter van het Europees Parlement zou benoemen als “een fundamentele stap naar het hedendaagse Europa, dat ons beter en sterker heeft gemaakt”. Hij was ook een van de oprichters van Articolo 21, een beweging voor de verdediging van de persvrijheid in Italië.

David Sassoli’s stap naar de EU

In 2009 maakte hij de overstap naar de politiek, nadat hij als lijsttrekker van de ‘Partito Democratico’ voor het kiesdistrict Midden-Italië was gevraagd. Deze overstap kwam niet uit de lucht vallen. Al eerder nam hij deel aan bijeenkomsten van de Democratische Liga, een groep van politieke bezinning die wordt geanimeerd door katholiek progressieve politici. Na een nederlaag bij de verkiezingen voor het burgermeesterschap van Rome, belandde hij in het Europees Parlement, waar hij in 2019 voorzitter van werd.

Je hoeft maar een wandeling te maken om te beseffen hoeveel mensen hulp en bijstand nodig hebben

Als voorzitter had hij het streven om het Europese Parlement een grotere rol te geven en de Europese instellingen dichter bij de burgers te brengen. Zijn voorzitterschap werd grotendeels gekenmerkt door de coronacrisis en de totstandkoming van het EU-Herstelplan, waar ook hij zich hard voor heeft gemaakt. 

De veelvuldig gekozen typering ‘vriend’, gegeven door zijn collega’s, dankte David Sassoli aan de manier waarop hij in het leven stond. Hij was een betrokken man. Betrokken, niet alleen bij het Europese project en zijn collega’s, maar ook bij de lokale bevolking van de steden waar hij werkzaam was (Brussel, Straatsburg en Luxemburg). Zijn eerste publieke actie als voorzitter van het Europees Parlement was de herdenking van de slachtoffers die bij de terroristische aanslag in Maalbeek waren omgekomen. 

Een vriend (voor de armen)

Ook stelde hij de gebouwen van het Europees Parlement, die tijdens de coronapandemie leeg kwamen te staan door het vele thuiswerken, gedeeltelijk ter beschikking voor daklozen. Eerder al toen hij nog vice-voorzitter van het parlement was, verwoordde hij in een brief aan de toenmalige voorzitter:

De armen kunnen niet wachten

“Je hoeft maar een wandeling te maken om te beseffen hoeveel mensen hulp en bijstand nodig hebben. We moeten het gebouw van het Europees Parlement ’s nachts openstellen voor daklozen, want het is pijnlijk om te zien hoe zoveel mensen in de hoeken van ons gebouw hier in Brussel beschutting zoeken tegen de intense kou. De armen kunnen niet wachten.”

Deze katholiek progressieve politicus durfde te geloven in het project Europa en was een inspiratie door zijn vriendelijke politiek, openheid voor dialoog, en passie voor de democratische waarden. Hopelijk is zijn voorbeeld aanstekelijk.

Afbeelding van David Sassoli via European Parliament.