Tien jaar geleden werd Jorge Bergoglio SJ tot paus verkozen. Nikolaas Sintobin SJ werd al snel bewonderaar van paus Franciscus. Waarom spreekt de man hem zo aan?

De avond dat Jorge Bergoglio SJ tot paus werd verkozen, nam ik deel aan een viering in het aartsbisdom te Mechelen. Ook de pers was daar. De aartsbisschop had nog nooit van Bergoglio gehoord. Ik wel. Voor ik het wist stond ik voor de televisiecamera’s. Ik herinner mij hoe ik mijn woorden wikte en woog. Ik was er namelijk niet zeker van of ik wel blij was met de verkiezing van deze medebroeder. Die twijfel is razendsnel verdwenen. Thans beschouw ik paus Franciscus als een godsgeschenk voor de Kerk en voor de hele wereld.

Ik noem tien redenen waarom ik dankbaar ben voor paus Franciscus

Franciscus is een man van gebed. Hij bidt en spoort andere mensen aan om te bidden. Voor hemzelf net zo goed als voor de meest uiteenlopende uitdagingen voor de mensheid. Ik denk niet dat hij gelooft in magische kracht van het gebed. Wel herinnert hij zijn medegelovigen er steeds weer aan dat wij niet uit eigen kracht kunnen of dienen te handelen.

Het woord vreugde komt vaak in de een of de andere vorm voor in de titel van zijn encyclieken en exhortaties. Die vreugde straalt paus Franciscus ook uit. Ze is aanstekelijk. Het is de vreugde van de Blijde Boodschap. Ze verklaart waarom daadwerkelijk naar hem wordt geluisterd, tot ver buiten de grenzen van de katholieke kerk.

Plechtige banketten zijn aan hem niet besteed.

Franciscus heeft een voorkeursliefde voor kleinen en armen. Plechtige banketten zijn aan hem niet besteed. Hij viert met gevangenen en daklozen. Daarvan voel ik steeds weer: hier gaat het om, dit is echt. Dit is wat Jezus zou doen. 

Als ik beelden zie van de stoet wagens bij zijn reizen, dan voel ik blijheid als ik het kleinste wagentje voorbij zie komen. Daarin zit die oude man. Voordien vond ik het gewoon dat de paus in een mooie limousine reisde. Deze keuze van Franciscus was voor mij een eyeopener. De sobere levensstijl van de man voelt echt aan. Of moet ik eenvoudigweg zeggen dat die normaal is voor de opvolger van Petrus.

Franciscus gaat voluit voor de verdediging van het leven: het ongeboren leven, het kwetsbare oude leven en net zo goed het leven van moeder aarde, van de slachtoffers van alle mogelijke vormen van misbruik, van de vluchtelingen en dat van de primitieve volkeren. Zijn brede interpretatie van de inzet pro life maakt die inzet des te meer geloofwaardig. Ook naar de buitenwacht.

Hij verlangt te luisteren naar Gods Geest en er aan te gehoorzamen.

Ik ben vaak verrast door wat deze paus wel of niet doet. Hij heeft iets onvoorspelbaar. Hij verlangt te luisteren naar Gods Geest en er aan te gehoorzamen. Ook als de Geest in een andere richting blijkt te waaien dan hij zelf dacht. Hij nodigt de hele Kerk uit dit te doen. Hij begeleidt haar in woord en daad in dat synodale leerproces. Wat een geschenk.

Franciscus maakt de katholiek kerk aan een hoog tempo katholieker. Zijn benoemingen en de keuze van zijn reisbestemmingen openen de kerk daadwerkelijk naar de hele wereld. Tot ver buiten de grenzen van het oude en vermoeide Westen. 

Hij gaat de tegenstellingen niet uit de weg.

Deze paus houdt van spanningsvelden. Wit of zwart is aan hem niet besteed. Behoedzaam en in voortdurende dialoog met de traditie gaat hij onderscheidend te werk. Stapje voor stapje. Hij gaat de tegenstellingen niet uit de weg. Zijn aanpak van dossiers als de plaats van de vrouw in de kerk, de lhbti+-gemeenschap en het gehuwd priesterschap illustreren dit.

Franciscus heeft de voorbije jaren in de Vaticaanse Curie orde op zaken gesteld. De nadruk komt steeds meer te liggen op dienstbaarheid en financiële transparantie. De restanten van de hofcultuur van het Vaticaan worden in snel tempo afgebouwd. Het geeft het centrale bestuur van de katholieke kerk meer geloofwaardigheid en dus ook efficiëntie.

In onze gedigitaliseerde tijd waar de sociale media de toon zetten, heeft Franciscus zicht ontpopt tot een communicatief wonder. Hij spreekt gewone mensentaal. Iedereen begrijpt zijn gevatte beelden en vergelijkingen. Mensen luisteren graag naar hem. Ik ook.