webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
Christenen en hindoes staan lijnrecht tegenover elkaar in een Indiase stammenstrijd. Is het een religieus conflict, of ligt de oorzaak dieper?
India kwam in juli 2023 in het nieuws door de vreselijke geweldincidenten in Manipur, een van de tribale staten op de grens met Myanmar. Die staten liggen in vogelvlucht ongeveer 1.600 kilometer ten oosten van de hoofdstad New Delhi. Tientallen “stammen” wonen in het gebied waar decennialang tribale staten vochten voor onafhankelijkheid, met als gevolg honderden doden zowel bij de stammen als bij de door Delhi gezonden militairen.
In een van die staten Manipur vechten nu twee stammen tegen elkaar: de Kuki en de Meitei. De Kuki die vooral in de hoger gelegen bossen wonen zijn meestal christen. Samen met enkele kleine stammen bezitten zij bijna negentig procent van de gronden. De Meitei wonen voornamelijk in de valleien en zijn meestal hindoe. Zij bezitten ongeveer tien procent van de gronden. Ze zijn minder talrijk dan de Kuki maar hebben de politieke macht. De vijandschap tussen Kuki en Meitei is even oud als de heuvels waarop ze wonen, maar sinds meer dan een jaar zijn de spanningen tussen de twee groepen toegenomen.
De vijandschap tussen Kuki en Meitei is even oud als de heuvels waarop ze wonen
Aan de oorsprong van het nu oplopende conflict ligt het statuut van de twee stammen. Beide waren sinds eeuwen animistisch. Tweehonderd jaar geleden zijn de Meitei hindoe geworden. De Kuki werden later christelijk. De Kuki zijn door de Britten gedefinieerd als een “scheduled tribe” en hebben daardoor speciale voorrechten: ze hebben recht op een bepaald aantal jobs in de administratie en in het onderwijs. De Naga is de derde grote stam in Manipur en heeft hetzelfde statuut. Als “scheduled tribes” mogen de Kuki en de Naga ook in de beboste heuvels eigendommen hebben. Voor andere stammen is dat verboden. De Meitei vindt dat ze ook recht heeft op dat statuut en op de daaraan verbonden voordelen en wil daarom erkend worden als “scheduled tribe”.
Volgens The Guardian vielen er tijdens de recente spanningen honderden doden en sloegen tienduizenden op de vlucht. Deze wreedheden haalden vroeger zelden de wereldpers.
Het conflict werd echter wereldnieuws doordat in juli, twee maanden na de feiten, een video viraal ging. Te zien is hoe twee christelijke Kuki-vrouwen naakt op straat werden geparadeerd en publiekelijk verkracht.
Waarom duurde het twee maanden voordat die video werd verspreid? Enkele jaren geleden stuurde de regering in Delhi een groot aantal paramilitairen naar de regio om “de spanningen” te controleren. Waarom hield deze politiemacht zich grotendeels afzijdig?
Premier Modi liet, twee maanden na de feiten, weten dat het “een schande was dat dit in India kon gebeuren” en dat “de schuldigen zouden terecht staan”. Too little, too late, zeggen zijn tegenstanders. Hij krijgt al lange tijd nationaal en internationaal ferme kritiek op zijn door hindutva-geïnspireerd beleid.
Ook lokale bronnen zijn meer en meer geneigd om een communitaire interpretatie te geven aan de confrontatie in Manipur. De etnische tegenstelling gaat nu samen met een confessionele. Dat wil zeggen dat het zogenaamde hindutva-gedachtegoed wordt gebruikt om de twee stammen tegen elkaar op te jutten.
De Hindi term hinduvatva kan eenvoudig vertaald worden als hindoenationalisme en heeft als doel een hindoestaat op te richten, intolerant voor de islam en voor andere niet-hindoeminderheden. Het activisme van de de paramilitair organisatie RSS (Rashtriya Swayamsevak Sangh) is daarvan de belangrijkste (soms agressieve) promotor. Velen in India vrezen dat het hindutva-gedachtegoed zou kunnen leiden tot een autocratische, sectaire staat. Vele incidenten in ander steken van India wijzen in die richting. Het is niet duidelijk of de regering van Modi en zijn BJP (Bharatiy Janta Party) voldoende afstand nemen van deze evolutie. Integendeel, zo zeggen velen).
Velen in India vrezen dat het hindutva-gedachtegoed zou kunnen leiden tot een autocratische, sectaire staat
De haatcampagnes in geheel India tegen moslims en andere minderheden zijn een zwarte vlek geworden op het beleid van minister president Modi.
Hoewel het in Manipur aanvankelijk ging over een confrontatie tussen twee stammen, heeft het de spanningen tussen hindoes en christenen doen oplopen. Premier Modi kon zich dus niet veroorloven om daarover te zwijgen en hij moest deze “schande” publiek veroordelen. Hij mag nu wel geopolitieke en economische successen boeken, hij maakt ook ongetwijfeld gebruik van communautaire spanningen. Ook op andere plekken India worden spanningen tussen religieuze groepen gebruikt om politiek voordeel te behalen. Hier gaat het dan in de eerste plaats om spanningen tussen hindoes en moslims in plaats van hindoes en christenen.
De politieke oppositie in India is er niet gerust op. Ze heeft onlangs, met het oog op de nakende verkiezingen, een eenheidsfront tegen Modi gevormd.
Wordt ongetwijfeld vervolgd.
Foto: MEAphotogallery via Flickr.com. Premier Modi arriveert in Tokyo.
Prof.dr.em. Winand Callewaert is indoloog. Hij studeerde aan verschillende Indiase universiteiten, en schreef tal van boeken over het land en de cultuur. Hoewel inmiddels met emeritaat, doceert hij nog Sanskriet aan de KU Leuven.