Elia De Matteis leefde 1,5 jaar zonder geld in een vertrouwenexperiment. Als PirateMonk (PiratenMonnik) reisde hij door zijn thuisland Engeland, Europa en Amerika. Onderweg wilde hij mensen van dienst zijn en vertrouwen dat het goed komt. “Ik voel een enorme dankbaarheid.”

Wat houdt een vertrouwenexperiment in?

Ik leefde zonder een vast thuis. Ik woonde een paar dagen tot maximaal twee maanden op een plek. Eerst in Engeland, daarna reisde ik – meestal liftend – door Europa. Ik deelde over mijn reis op mijn Instagramaccount. Soms zeiden mensen: hey kom je langs? Of wil je mijn camper naar Zweden rijden? Dan deed ik dat en dan was ik in Zweden. Dan woonde ik een tijd in een community, of bezocht een vriend. Soms was het gepland, vaker intuïtief.

Ik focuste vooral op dienen, minder op waar ik zou slapen, wat ik zou eten en waar ik zou zijn. Mijn inspiratie was Tenko Nishida, de oprichter van een community waar ik eerder woonde in Japan. Ik wilde proberen wat hij deed.

Ik wist: dit is precies wat ik wil doen

Tenko wilde leven zonder geld. Hij wilde een dienaar van de mensheid zijn en zichzelf opgeven. Hij zei zelfs: dit lichaam is niet van mij, ik heb het geleend van het leven dus ik kan er beter goed gebruik van maken. Hij klopte bij mensen op de deuren en vroeg: hoe kan ik helpen? Vanuit dankbaarheid, niet vanuit plicht. En als iemand hem eten zou aanbieden uit plichtsgevoel, dan weigerde hij. Dan vroeg hij ergens anders eten.

Voor ik startte deed ik een kleine ceremonie bij mijn ouders thuis. Ik gaf al mijn geld en bezittingen weg tot ik alleen nog in een geleende onderbroek stond. Ik zei: dit is niet langer mijn thuis. Bedankt voor mijn opvoeding, vanaf nu zal het leven zelf mijn ouder zijn. M’n ouders moesten huilen en waren geraakt door mijn waardering maar maakten zich ook zorgen. Voor mij voelde het zo goed! Ik wist: dit is precies wat ik wil doen.

Weet je ook waarom?

– lacht – Ik weet het niet. Waarom? Het lijkt zo vanzelfsprekend: dit is mijn weg. Mijn ziel zingt. Ik hou van menselijke verbinding. Om op deze manier te overleven moest ik me echt verbinden met mensen en vragen wat ik nodig had. Vragen om eten. Vragen om onderdak. Vragen om werk. Het is ook de wereld waar ik in wil leven. Waar iedereen werkt omdat zij van dat werk houden en niet vanuit een plichtsgevoel omdat ze moeten werken. En een wereld waarin alles wordt gegeven. Dus ik dacht: ik kan het maar beter zelf proberen en niet van de wereld verwachten om te veranderen.

De naam Piratemonk komt deels van de ervaring in de Japanse community en deels van mijn betrokkenheid bij Seasheperd, een activistische groep die opkomt voor de natuur. Ik heb in verschillende community’s geleefd en wilde kijken of de levensstijl die ik daar tegenkwam ook toepasbaar was in de wereld daarbuiten.

Vertel eens een anekdote

Eentje van meteen in het begin. Ik was verbaasd dat het zoveel makkelijker was dan verwacht. Ik realiseerde me dat eten en onderdak vinden wel zou gaan – al heb ik een paar keer zonder slaapplek gezeten. Toen begon ik me zorgen te maken over mijn emotionele behoeften. Terwijl dat door m’n hoofd ging, kwam er een koppel naar me toe dat daar ook liep. De man zei: je ziet eruit als een vriendelijke reiziger. Wij gaan ergens barbecueën, wil je mee? Ik moest het afslaan want ik was op weg naar een afspraak. Ze zeiden: ok, maar mogen we je dan wel een knuffel geven? Dat vond ik fantastisch. Zo snel voorzien in wat ik nodig had. Deze anderhalf jaar hebben me zo’n geloof gegeven. Steeds opnieuw word ik eraan herinnerd. Ik mag vertrouwen, ontspannen en mijn wensen uiten.

De Ignatiaanse spiritualiteit kent de slogan God vinden en dienen in alle dingen. Wat vind je daarvan?

Daar zit een hoop waarheid in en ik zou willen dat mijn vertrouwensexperiment steeds meer die kant op gaat. Hoe meer ik leef in deze wereld van dankbaarheid, hoe meer ik vind dat God – de overkoepelende goedheid achter alles, de macht groter dan mijn begrip, overal is in elk moment in elke gift. In elke vriendelijke vreemdeling die ik ontmoet. In elke vreemdeling die pijn heeft en me niet kan helpen. Als ik echt in de flow van de reis ben, dan zie ik geen verschil tussen grote aanbiddingsplekken en een toilet dat ik schoonmaak of de kinderen waar ik op pas.

Onze spiritualiteit heeft veel aandacht voor innerlijk leven. Hoe is dat voor jou?

Het werk van Marshall Rosenberg van non-violent communication heeft een grote impact gehad op mijn innerlijk leven. Om mijn gedachten te horen voor wat ze zijn en te horen welke behoefte er achter ligt. Vele uren heb ik geluisterd naar bijvoorbeeld gedachten die mij veroordeelden dat ik niets met mijn leven deed. En dan kwam de zon weer op en waren er weer prachtige momenten.

Ik heb het gevoel dat er voor me gezorgd wordt

Een meer subtiel of devotioneel aspect van mijn innerlijk leven is dat ik het gevoel heb dat er voor me gezorgd wordt door iets buiten mijn begrip. Wat jezuïeten waarschijnlijk God noemen en anderen anders. Ik communiceer met God door dankbaarheid, verzoeken en kwetsbaarheid. Door het doen van verzoeken en uiten van immense dankbaarheid voor alles wat ik heb ontvangen. Dat is de expressiekant. De relatiekant van het luisteren is lastiger te omschrijven. Soms heb ik die heldere momenten. Er is niet zoveel verschil tussen een gedachte en intuïtie. Maar soms weet ik: dit voelt goed. Dat innerlijke richtingsgevoel. Ik heb het niet altijd, maar vaak weet ik het heel zeker: dit is wat ik nu nodig heb. Dit is de beste volgende stap.

Beeld: van Elia’s Instagramaccount @pirate.monk