De spanning is te snijden in de Verenigde Staten – en niet alleen vanwege de verkiezingen. Wat is er aan de hand in ‘the land of the free’?

In september bracht een geradicaliseerde moslim meerdere bommen tot ontploffing in New Jersey en New York, waarbij gelukkig geen doden maar wel tientallen gewonden vielen. Op mij maakten deze aanslagen bijzonder veel indruk, omdat ik in de dagen daaraan voorafgaand op een jezuïetencollege in Manhattan verbleef, slechts een paar blokken verwijderd van één van de ontploffingen.

Het is hier makkelijker om een wapenvergunning te krijgen dan een rijbewijs

De vrees voor islamitisch terrorisme is groot in de VS. Toch staat maar een klein deel van de Amerikanen achter Trumps voorstel om alle moslims uit het land te weren. Sterker nog, toen Donald Trump schampere opmerkingen maakte over een Amerikaans-islamitische oorlogsheld die stierf in het Midden-Oosten, vond hij de brede publieke opinie tegen zich.

‘Black Lives Matter’

Een grotere zorg voor onze samenleving is momenteel het buitensporige politiegeweld tegen zwarte burgers. De afgelopen jaren zijn er vele jonge Afro-Amerikaanse mensen, sommigen nog maar tieners, onterecht gedood door politieagenten, en kwamen de daders ongestraft vrij. Dit heeft tot woedende reacties geleid, en ook tot het ontstaan van de ‘Black Lives Matter’-beweging. Sommigen vinden die slogan racistisch, en opteren voor ‘All Lives Matter’. Maar zoals onder meer president Obama terecht heeft opgemerkt, ontkent de frase ‘Black Lives Matter’ helemaal niet dat alle levens ertoe doen, maar wil die slechts de aandacht vestigen op het feit dat gekleurde Amerikanen meer risico lopen om gearresteerd en vermoord te worden door de politie dan blanke Amerikanen.

De statistieken bevestigen dat. Tussen 2008 en 2012 werden 12.765 mensen door de politie omgebracht, waarvan 51,1% Afro-Amerikaans was – terwijl die groep slechts ongeveer 13% van de bevolking uitmaakt. Meerdere factoren spelen hierbij een rol. Ten eerste de zeer vrije wapenwetten in de VS. Het is hier makkelijker om een wapenvergunning te krijgen dan een rijbewijs. Vervolgens is er bij veel politieteams in de grote steden sprake van etnische scheefgroei. En ten derde is er de praktijk ontstaan dat de politie eerder schiet om te doden, dan om te ontwapenen of verwonden.

Verkiezingen

Maar de diepste breuklijn die momenteel door ons land loopt, wordt veroorzaakt door de aankomende presidentsverkiezingen. Geen van beide kandidaten is echt populair. Maar Hillary Clinton lijkt tenminste nog wat te willen doen voor immigranten en de middenklasse, en tegen de liberale wapenwetten. Dat zij het op moet nemen tegen een man die zo duidelijk een racist, een moslimhater en een vrouwenhater is, en dat het desalniettemin nog steeds een nek-aan-nekrace is, zegt weinig goeds over de toestand in ons land.

Wat velen bindt, is het gevoel dat het de verkeerde kant op gaat

Wat hierbij duidelijk ook een rol speelt, is het feit dat de economische welvaart zo ongelijk is verdeeld. De lagere middenklasse profiteert nauwelijks van de economische groei, en gaat er financieel zelfs alleen maar verder op achteruit. Wat velen bindt, is het gevoel dat het de verkeerde kant op gaat met dit land. En met veel anderen krijg ik de koude rillingen bij de gedachte aan wat er gebeurt wanneer Trump de verkiezingen zou winnen.