Soms heeft ons leven trekken van een slagveld. We worden op de proef gesteld en krijgen van alles te incasseren. En toch vieren we Kerstmis. Een groot feest, dat tegelijkertijd uitdaagt.

Meldingen over vluchtelingen en hun levensgevaarlijke overtochten zijn al dramatisch genoeg, maar soms wordt er nog aan toegevoegd: ‘een zwangere vrouw had juist voor de redding haar kind gebaard in de rubberen boot’. 

Geboortes zijn nooit vanzelfsprekend en gaan vaak gepaard met ernstige inspanningen van de moeders, maar dat het leven ook onder moeilijke omstandigheden doorgaat getuigt toch van de enorme kracht van de voortgang van de schepping. Is dat niet ook wat wij vieren met Kerstmis: het leven zelf?

Wij voelen een enorme energie als ons leven bevestigd wordt met een geboorte.

Een geboorte omvat zoveel: de liefde die eraan vooraf ging en die zich voortzet rond het ontvangen kind, de context van de samenleving, de concrete omstandigheden die dit kind uniek maakte, heel het leven waar wij met dit kind van mogen genieten. Wij voelen een enorme energie als ons leven bevestigd wordt met een geboorte.

Ook hier geen eenvoudige omstandigheden

Twee van de vier evangelisten die onze kroongetuigen zijn over Jezus, zoeken die energie ook door zorgvuldig te kijken naar de prille oorsprong van dit unieke kind. Ook hier geen eenvoudige omstandigheden: een bezet land, de noodzaak om te reizen met een zwangere vrouw omwille van een volkstelling die het mogelijk maakt overal belasting te heffen – om maar iets te noemen. Drukte, bijna een volksverhuizing en dus geen onderkomen. Onze asielzoekers weten er alles van. En dan die verwijzing: ‘het moest zo gebeuren’, ‘in vervulling moest gaan wat bij monde van de profeet (Jesaja) is gezegd: ‘de jonge vrouw zal zwanger zijn en een zoon baren, en men zal Hem de naam Immanuel geven’ wat in onze taal betekent: ‘God is met ons’. Ze verwijzen naar de energie die het volk ontleende aan zulke profetieën (Mattheüs 1, 23; Jesaja 7, 14), die gepaard gingen met grootse verwachtingen – eigenlijk al op korte termijn.

Immanuel is een niet te onderschatten krachtterm

Het Joodse volk heeft zich vaak sterk gevoeld door het besef dat de naties rondom hen machteloos waren tegenover de scheppingsmacht van God. Zij wisten zich verankerd in de trouw van hun God en zijn beslissing over de gang van de geschiedenis. ‘Als je niet vertrouwt op onze God, houden jullie geen stand’, zeiden ze en riepen als reden: ‘Immanuel’, God is met ons, bij ons en niet bij jullie. ‘Smeed een plan – het zal verijdeld worden; sluit een overeenkomst – het zal nergens toe leiden. Want God is met ons.’ (Jesaja 8, 10) Immanuel is een niet te onderschatten krachtterm die je kunt uitroepen op elk slagveld.

Die naam klinkt immers: Immanuel

Ons leven heeft soms trekken van een slagveld. Leven is niet eenvoudig, niet voor ieder van ons en niet voor onze wereld. Onze media verhinderen dat wij ons in slaap sussen met het besef dat alles goed gaat. Wij worden op de proef gesteld, moeten veel incasseren en telkens een eigen positie kiezen. Dat laat onverlet dat wij met velen het leven dat wij ook als goed ervaren vieren met Kerstmis. In ons onrustige leven klinkt nu immers die naam: Immanuel!

Kerstmis nodigt uit, daagt uit tot een volledig engagement

Zo groots als de oorsprong is, zo bescheiden en respectvol is de manier waarop Jozef ermee omgaat. Hij respecteert ‘de heilige Geest’, het onbegrijpelijke geheim dat zich voltrekt en ons met ontzag vervult. De naam Immanuel gaat voortaan gepaard met ‘Jehoshua’, Jezus; hij die zijn volk redt. Krachttermen aan het begin van het evangelie opdat ook wij zouden vertrouwen op ‘onze God’.

Kerstmis nodigt uit, daagt uit tot een volledig engagement met het leven dat zo vol is met ambiguïteit. Niet omdat wij het onmogelijke kunnen presteren is er feest te vieren, maar omdat wij het onmogelijke ontvangen en verwelkomen in eigen kring. Onze kracht ligt in ons bescheiden vermogen om de goddelijke werkelijkheid tot volle wasdom te laten komen. De schepping zet zich in ons voort zolang wij durven vertrouwen op de Oorsprong ervan.

Foto: Kerststal in St Andrew Bobola Church, London (2020). © Mazur/catholicnews.org.uk