webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
webmagazine van de jezuïeten over geloof, spiritualiteit en samenleving
Het befaamde altaarstuk Het Lam Gods is momenteel in restauratie. Het kleurrijke meesterwerk is tot in de kleinste details te bewonderen.
Het Lam Gods, van de gebroeders Hubert en Jan Van Eyck, is het meesterwerk van de Vlaamse schilderkunst in de 15e eeuw. Het bevindt zich in de Sint Baafskathedraal in Gent. Het centrale thema van het werk is de verlossing van de mensheid door Christus. Het geheel vormt een drieluik uit verschillende panelen samengesteld. Het Lam in het midden van het schilderij, wordt vereerd zowel door groepen op aarde levenden als door gelukzaligen en engelen.
Het werk, op eiken panelen geschilderd, werd voltooid in 1432. Het kende een bewogen geschiedenis. Het ‘verhuisde’ naar Parijs, Pruisen, kwam terug in eigen land, keerde nogmaals naar Frankrijk om via Duitsland in 1946 terug te keren in Gent.
Nu de eerste fase van de restauratie bijna voltooid is, blijkt hoe kleurig het eigenlijke schilderij wel is
Dit monumentale werk is nu, sinds september 2012, aan een grondige restauratie toe die een vijftal jaren zal duren. De eerste fase is zo goed als afgerond. Anne van Grevenstein-Kruse, emeritus professor Conservering en Restauratie aan de Universiteit Amsterdam, stuurt het project.
De behandeling gebeurt in fases in het Museum van Schone Kunsten Citadelpark Gent. Enkele panelen zijn steeds ter behandeling naar dit museum overgebracht, terwijl de grote rest in de kathedraal te bezoeken blijft.
Nu de eerste fase bijna voltooid is, en de vernislaag van na 1950 met een speciaal solvent is weggenomen, blijkt hoe kleurig het eigenlijke schilderij wel is. Zwart wordt echt zwart, heldere kleuren krijgen hun kracht terug. De moderne technieken maken het tevens mogelijk om met dieptefotografie de onderliggende lagen te bestuderen om zo te merken welke delen van dezelfde hand zijn en welke delen door een andere schilder werden aangebracht. De restaurateurs deden reeds belangrijke ontdekkingen die hen uitdagen om als team de nieuwe vragen – hoe en wat bijwerken, hoe beveiligen en met welke producten? – samen te beantwoorden. Boeiend werk.
Het restauratiewerk is te bezichtigen tijdens de werkuren, niet in het weekend. Gelijktijdig is in het Caermersklooster Patershol Gent een tentoonstelling over Het Lam Gods, zijn geschiedenis en de werking van de restauratie te bezoeken. Een permanente webcam doet de bezoeker in het atelier kijken.
Via de website Closer to Van Eyck is het schilderij in hoge resolutie in al zijn details te bekijken.
Walter Fabri SJ is een Vlaamse jezuïet en geestelijk begeleider. Hij is redacteur van het tijdschrift Jezuïeten en stafmedewerker van de Oude Abdij in Drongen (B).