Terugblikken op belangrijke gebeurtenissen en personen in je persoonlijke levensgeschiedenis kan leerzaam en heilzaam zijn. Dat ondervond Leo De Weerdt aan den lijve in zijn vormingstijd bij de jezuïeten.

Een vijftiental jaar geleden startte ik met het noviciaat bij de jezuïeten. Verwachtingsvol, maar toch ook met enige onwennigheid begon ik aan dit onbekende avontuur. De levenservaring van Ignatius, die hij optekende in zijn Geestelijke Oefeningen, hielp me om door de jaren heen meer klaarheid te scheppen in mijn eigen leven.

Terugkijken

Mijn zogenoemde ‘derde jaar’– de afsluiting van vormingstijd, waarna je wordt uitgenodigd om je laatste geloften af te leggen – bracht ik door in Frankrijk. Tezamen met twaalf medebroeders van diverse nationaliteiten verbleven wij drie maanden in Lalouvesc (Ardèche), een prachtig dorpje, gelegen op zo’n 1100 meter hoogte en met een zicht op de Mont Blanc.

Eens te meer heb ik mogen ervaren dat ik mezelf niet heb gemaakt of ook niet maken kan

Ieder van ons werd aan het begin van deze periode uitgenodigd om gedurende een bepaalde tijd terug te blikken op zijn persoonlijke levensgeschiedenis. Tijdens deze terugblik was het de bedoeling om het heden (daar waar ik nu sta in het leven) terug te toetsen aan het verleden, aan het moment waar ooit dit spiritueel avontuur gestart was. Een beetje zoals een gehuwd koppel na een aantal jaren huwelijk, zou terugkijken op hun relatie en hoe het voor hen destijds allemaal begonnen was.

Openbaring

Ik had nooit gedacht dat een terugblik op je leven zo intens en diepgaand kon zijn. Mijn levensverhaal herlezen werd een ‘openbaring’, in die zin dat het me met de jaren die verstreken zijn mezelf nog beter leert kennen en verstaan. Welke personen, gebeurtenissen hebben een belangrijke rol gespeeld in mijn leven? Welke rol heeft mijn familie of hebben mijn vrienden gespeeld in de ontwikkeling van mijn persoon? Wat hebben ze me doorgegeven van hun manier van geloven en leven?

Allemaal vragen die tijdens deze periode aan bod kwamen en me soms in troost of soms in troosteloosheid brachten. Eens te meer heb ik mogen ervaren en begrijpen dat ik mezelf niet heb gemaakt of ook niet maken kan, maar dat wat me ‘voorafgaat’ aan familiale, sociale en culturele banden, maar ook aan lichamelijke en intellectuele mogelijkheden gemaakt heeft tot de mens die ik nu ben. “Belangrijk is niet wat anderen van jou gemaakt hebben maar wat jij doet met wat anderen van jou gemaakt hebben”, zegt Sartre.

Eenheid

Maar deze terugblik ging verder dan alleen maar een ontcijferen van mezelf aan de hand van mijn verleden. Tenslotte blijf ik als mens toch altijd vreemd aan mezelf. Maar, zo stelde ik vast, het is juist in dat vreemde aan mezelf of aan wat ik mee maak in het leven, dat God naar me toekomt. Vanuit deze ervaring probeer ik mijn leven te (her-)lezen als een zoekplaats naar God. Natuurlijk beschouw ik God niet als de onmiddellijke oorzaak van de één of andere gebeurtenis in mijn leven. God is nooit in het gebeuren zelf, Hij staat wel langs de kant van hem of haar die de gebeurtenis ondergaat. Door mijn leven op deze wijze te herlezen, en er ook de nodige tijd voor uit te trekken om hierover met anderen in dialoog te gaan, vind ik er een zekere eenheid in terug.

Telkens opnieuw zal ik mijn levensverhaal moeten leren onderschrijven en af en toe is dat niet zo gemakkelijk

Eén gevoel komt hierbij het sterkst naar boven, namelijk het gevoel van dankbaarheid. Dankbaarheid naar God, de mensen en de dingen die me in het leven omringen. In dit leven moet ik me niet bewijzen, noch hoef ik mijn grenzen te overschrijden. Ik mag als mens voor God zijn, diegene die ik nu ben. Mensen uit mijn familie- en kennissenkring, anderen die slechts heel even mijn levenspad hebben gekruist of zij met wie ik samenleef en -werk laten me dit tot op vandaag ervaren. Door zo trouw te blijven aan mezelf en aan mijn levensgeschiedenis krijgt mijn leven als jezuïet meer en meer diepgang.

Waarheid

Maar hiermee is mijn levensverhaal uiteraard niet af, telkens opnieuw zal ik het moeten leren onderschrijven en af en toe is dat niet zo gemakkelijk. Je botst wel vaker op het één of ander dat je liever anders gezien had. Maar door mezelf te situeren ten opzichte van God, de mensen en de dingen die me gegeven zijn leer ik de waarheid beter kennen en deze waarheid zal me steeds meer tot een vrij mens maken. (Joh. 8:32)

Afbeelding boven dit artikel: Daniel Go/flickr.com