Veel mensen diëten en fitnessen om hun lichaam in vorm te brengen. Maar vasten…?

In de veertigdagentijd tellen we veertig dagen naar Pasen toe. Pasen is het grootste feest van de christenen, en er gaat een periode aan vooraf van bezinning en inkeer om het feest optimaal te kunnen vieren. Het gaat gepaard met vormen van onthouding en vasten, om de vanzelfsprekendheid te doorbreken dat alles er altijd moeiteloos moet zijn voor iedereen en om uit te zuiveren wat wel en niet goed voor ons is.

Bewuster

Als je vast, begint je lichaam met het verwijderen van wat overtollig is. Opmerkelijk genoeg zoeken velen naar mogelijkheden om kwijt te raken wat overtollig is aan hun lichaam, maar ze denken lang niet altijd aan vasten. Ze zoeken het in activiteit, fitness en alles wat daarmee geassocieerd wordt – eerder meer dan minder. Afzien van iets omdat dat goed voor je zou zijn is in onze cultuur een merkwaardige manier van doen. Je onthouden van iets dat fijn is – wie bedenkt dat?

Vasten is nieuwe ruimte scheppen in je hoofd, je hart en je lichaam

Tegelijk zijn er signalen dat mensen bewuster omgaan met wat ons ter beschikking staat en bijvoorbeeld geen opgefokte dieren meer willen eten, uit respect voor al wat leeft. Er is steeds meer reflectie op eetgewoonten, vooral als blijkt dat gezondheid daarvan afhankelijk is, of het welzijn van mens en milieu. Soms speelt een sociaal motief een rol om aan vasten te denken: uit solidariteit met hen die weinig of niets hebben. Je iets ontzeggen in verbondenheid met hen die gebrek lijden kan een louterend effect hebben, ook op ondoordachte consumptiepatronen.

Heel de mens

Alle godsdiensten kennen vormen van vasten. Het wordt gezien als een mogelijkheid om samen of individueel het geloof een nieuwe impuls te geven. Vasten krijgt dan ook vorm in grotere aandacht voor bezinning en gebed: nieuwe ruimte scheppen in je hoofd, je hart en je lichaam voor een hernieuwde relatie met God, met de ander en met jezelf en de aarde. Heel de mens is erbij betrokken. De profeet Jesaja schrijft:

“Is dit niet het vasten dat ik verkies: misdadige ketenen losmaken, de banden van het juk ontbinden, de verdrukten bevrijden, en ieder juk breken? Is het niet: je brood delen met de hongerige, onderdak bieden aan armen zonder huis, iemand kleden die naakt rondloopt, je bekommeren om je medemensen? Dan breekt je licht door als de dageraad, je zult voorspoedig herstellen.” (Jes. 58:6-8).

De kunst is om er dan ook echt van af te zien

Het nieuwe leven dat wij met Pasen begroeten, kunnen we zelf mede op gang brengen door een bewuste vormgeving van de veertigdagentijd. Je kunt bijvoorbeeld meedoen aan de Vastenactie of een digitale 40-dagenretraite volgen bij ignatiaans bidden. Als je tot versobering wilt komen, is het niet moeilijk om te bedenken wat je kunt missen. De kunst is om er dan ook echt van af te zien.