Een senator uit de Verenigde Staten kreeg bijna een onderscheiding van het aartsbisdom in Chigago totdat andere bisschoppen bezwaar maakten omdat deze senator legale abortus bepleit. Kan je ook pro-life zijn als je vóór abortus bent?

Toen het aartbisdom Chigago afgelopen jaar een onderscheiding wilde uitreiken aan senator Dick Durbin, een democraat uit Illinois, leidde dat tot veel discussie onder katholieke leiders en commentatoren. Durbin heeft een huis in Springfield, Illinois. Er is hem daar de eucharistie ontzegd vanwege zijn politieke pleidooi voor legale abortus. De plaatselijke bisschop Thomas Paprocki maakte dan ook bezwaar tegen de voorgenomen onderscheiding, waarbij hij steun kreeg van verschillende andere bisschoppen. Kardinaal Blase Cupch uit Chigago wilde de onderscheiding echter nog steeds toekennen.

Paus Leo

De discussie bereikte ook paus Leo. Bij zijn vertrek uit Castel Gandolfo om terug te keren naar het Vaticaan, nam hij even de tijd om met een kleine groep verslaggevers te spreken.

Iemand die zegt dat hij tegen abortus is, maar voor de doodstraf, is niet echt pro-life

Een van hen vroeg naar de controverse rond de onderscheiding voor Durbin.

“Ik ben niet erg bekend met deze specifieke zaak”, zei de paus, waarna hij toevoegde: “Ik denk dat het erg belangrijk is om te kijken naar het totale werk dat deze senator heeft verricht tijdens, als ik me niet vergis, veertig jaar dienst in de senaat van de Verenigde Staten.” “Ik begrijp het probleem en de spanningen eromheen, maar ik denk – zoals ik al eerder heb gezegd – dat het belangrijk is om steeds te kijken naar het totaal van de leer van de Kerk”. “Iemand die zegt dat hij tegen abortus is, maar voor de doodstraf, is niet echt pro-life; Iemand die zegt dat hij tegen abortus is, maar het eens is met de onmenselijke behandeling van immigranten in de Verenigde Staten, ik weet niet of dat pro-life is.”

“Het zijn zeer complexe kwesties”, zei paus Leo, en “ik weet niet of iemand de volledige waarheid hierover kent. Maar ik zou in de eerste plaats willen vragen om meer respect te hebben voor elkaar en dat we samen kijken naar het totaal van al deze ethische kwesties om zo hopelijk de weg vooruit te vinden als Kerk”.

Enkele uren later werd de controverse, althans voorlopig, opgelost door het besluit van senator Durbin om de onderscheiding niet aan te nemen. In zijn reactie hierop betreurde kardinaal Cupich dat “de tragische realiteit in ons land is dat er in wezen geen katholieke politici zijn die consequent de essentiële elementen van de katholieke sociale leer nastreven, omdat ons partijenstelsel hun dat niet toestaat”. Hij riep op tot “synodale bijeenkomsten voor gelovigen om met respect naar elkaar te luisteren over al deze kwesties.”

Steun aan immigranten

Om het probleem te illustreren, kunt u zich de volgende vragen stellen: weet u überhaupt waarvoor senator Durbin de prijs zou krijgen? Denkt u misschien dat het gaat om zijn openlijke steun voor abortus?

De prijs, die zou worden uitgereikt tijdens een benefiet van Keep Hope Alive, was een “Lifetime Achievement Award voor steun aan immigranten”.

Chicago bevindt zich momenteel midden in een immigratiecampagne; onlangs werd een gebouw in Chicago midden in de nacht binnengevallen door gewapende agenten in militaire uniformen, die de deuren openbraken en bijna elk appartement in het gebouw binnenvielen om gezinnen naar buiten te slepen. In plaats dat katholieken een duidelijk standpunt innemen en de menselijke waardigheid van migranten verdedigen – ongeacht hun legale status – en daarmee de leer van de Kerk uitleven, is de aandacht van veel gelovigen nu volledig in beslag genomen door de discussie over de vraag of senator Durbin een onderscheiding had moeten krijgen. En daarmee vergeten we te spreken over de leer van de kerk over immigratie.

De prijs voor steun aan immigranten was echter zeker geen goedkeuring van het standpunt van senator Durbin over abortus. Geen enkele redelijke en welwillende waarnemer zou het ook als zodanig hebben geïnterpreteerd. De verontwaardiging over het feit dat senator Durbin deze prijs ontving, was weliswaar oprecht, maar ook opzettelijk en strategisch. Ze werd bewust gebruikt om het morele verzet van de katholieke kerk tegen abortus te onderstrepen en om aan te tonen dat de kerk in staat is een grens te trekken: elke politicus die de leer van de kerk over de waardigheid van het ongeboren kind verwerpt, wordt resoluut afgewezen.

De verdediging van het leven van de armen en gemarginaliseerden én de verdediging van het leven van de ongeborenen zijn “even heilig”

Een belangrijke prijs die moet worden betaald voor deze focus op de naleving van de kerkelijke leer over abortus, is dat hiermee impliciet wordt aangegeven dat de kerkelijke leer over andere morele kwesties, zoals ook immigratie, minder belangrijk zijn en als vrijblijvend kunnen worden behandeld, zolang men maar tegen abortus blijft. Paus Franciscus schreef over deze tendens in “Gaudete et Exsultate” en waarschuwde tegen de opvatting dat “het enige dat telt een bepaalde ethische kwestie of zaak is die zij zelf verdedigen”, en stelde de verdediging van het leven van de armen en gemarginaliseerden naast de verdediging van het leven van de ongeborenen als “even heilig”. De opmerkingen van paus Leo XIV over wie echt pro-life kan worden genoemd, sluiten aan bij dit inzicht.