“Wat beteken ík nou helemaal…?” Alle mensen met een geringe dunk van zichzelf kunnen een voorbeeld nemen aan de heilige Jozef, wiens feestdag we op 19 maart vieren. Een meditatie van Dries van den Akker SJ.
De geboorte van Jezus vond plaats op deze wijze. Toen zijn moeder Maria verloofd was met Jozef, bleek zij, voordat zij gingen samenwonen, zwanger van de Heilige Geest. Omdat Jozef, haar man, rechtschapen was en haar niet in opspraak wilde brengen, dacht hij erover in stilte van haar te scheiden.
Aldus begint de evangelist Matteus Jezus’ geboorteverhaal. Het heeft aanleiding gegeven tot heel wat dubbelzinnige grapjes over de verhouding tussen Jozef en de Heilige Geest. Pijnlijk. Want het verhaal gaat niet over smeuïg vreemdgaan. Er staat immers van Jozef dat hij een rechtschapen man was. In de Bijbel ben je rechtschapen, als je God een plaats geeft in je leven. Welnu, Jozef zag welk een belangrijke rol God speelde in het leven van Maria, en meende in alle bescheidenheid dat daar dus voor hem geen plaats was. Maar hij wordt vanuit de hemel opgeroepen Maria op te nemen. Hij moet haar zuiverheid, haar gericht-zijn op God, behoeden.
Als Jezus eenmaal geboren is, stuurt koning Herodes soldaten achter het kind aan om het te doden. Wederom wordt Jozef vanuit de hemel opgeroepen, nu om het Kind en zijn moeder op te nemen en naar Egypte te vluchten. Tenslotte krijgt hij een derde oproep vanuit de hemel. Na zo’n jaar of vier verblijf in den vreemde moet hij het Kind en zijn moeder opnemen en terugkeren naar huis.
De man die van zichzelf meende dat er geen plaats voor hem was naast Maria, blijkt voor haar en het Kind van levensbelang. Tot drie keer toe wordt hij opgeroepen het leven te redden, eerst van Maria alleen, en vervolgens twee keer van moeder en Kind. Zo gezien begint hij de trekken van God de Vader zelf te vertonen.
Er zit ook een grote troost in voor ons, gewone mensen. Hebben wij misschien van onszelf een geringe dunk: wat betekent onze aanwezigheid nou helemaal op deze wereld? Dan zou dat in Gods ogen wel eens heel anders kunnen liggen. Misschien zijn wij ongemerkt van levensbelang.
Dit alles wordt door middeleeuwse kunstenaars prachtig in een beeld samengevat. We zien Sint Jozef in de stal bij Jezus’ geboorte. Hoewel het overal licht is in de wereld, heeft hij een brandend kaarsje vast dat hij zorgzaam met zijn hand behoedt voor uitwaaien. Prachtig. Hij was geroepen het Licht van de wereld te behoeden.