Westerse jihadstrijders die naar Syrië trekken? De jonge Syrische jezuïet Tony Homsy SJ haalt er de schouders voor op. “De mensen die in de revolutie een dekmantel voor islamisme zien hebben ongelijk. De Syriërs verlangen naar echte vrijheid.”

“Afgelopen Palmzondag werd onze site gehackt door islamitische extremisten”, vertelt Tony Homsy SJ. Op zijn gezicht verschijnt een brede grijns. “We hebben zó gelachen…”

De jonge jezuïet beheert de website van zijn orde in het Arabisch (www.jespro.org). Homsy is afkomstig uit Aleppo, Syrië, maar werkt momenteel in het naburige Libanon, in Beiroet. Zijn thuisstad, waar een groot deel van zijn familie nog steeds woont, is praktisch onbereikbaar voor hem, want belegerd door regeringstroepen en het Vrije Syrische Leger – een wankel evenwicht. Zijn grootste vrees, zo vertelt hij, is dat de regeringstroepen de stad eerst verlaten om plaats te maken voor de vrijheidsstrijders, om vervolgens alle woonwijken plat te bombarderen. “Die truc hebben ze vaker uitgehaald.”

Maar dat platleggen van jullie site door jihadisten, dat verontrust jou niet?
Homsy: “Welnee. Dat was hilarisch. Je hoorde een islamitische gebedsoproep als je onze site opende en er was een extremistisch filmpje geplaatst. Dat neemt toch niemand serieus? Ik ken geen mens die zich ooit tot de islam bekeerd heeft na het zien van zo’n Youtube-filmpje. Hoe dan ook, we konden het snel weer verhelpen en hebben ons er vooral over vermaakt.

Het probleem van veel Westerse media is dat ze zich blindstaren op één aspect van het probleem in Syrië. Nu richt men de camera’s massaal op de rol van jihadisten in het conflict. Maar we hebben wel belangrijkere zorgen aan het hoofd. Dergelijk extremisme is vreemd aan onze Syrische cultuur. Vergeet niet: onze samenleving met al die verschillende bevolkingsgroepen en religies is niet van gisteren. Voorstanders van het regime beweren wel eens dat Assad ervoor gezorgd heeft dat de religieuze minderheden elkaar niet in de haren vliegen, maar dat is een grove leugen. Soennieten, sjiieten en christenen leven van oudsher prima naast elkaar. Waarom zou dat straks na de oorlog niet weer kunnen? Ik geloof niet dat het islamitisch extremisme ooit echt voet aan grond krijgt in Syrië.”

Hoe is de positie van christenen in Syrië nu?
“We hebben het voordeel dat we een kleine groep zijn en voor niemand een bedreiging vormen. Daardoor is onze positie relatief gunstig, zeker ook ten opzichte van andere minderheden. In Aleppo doen alawitische meisjes kruisjes om hun nek wanneer zij hun huis verlaten. Hoewel zij tot een islamitische minderheid behoren, verkleden zij zich als christenen omdat ze dan veiliger zijn op straat.

“We hebben veertig jaar in de verdrukking geleefd, maar nu is er een echte revolutie gaande”

Wij jezuïeten spannen ons vooral in voor de relaties tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Aan het begin van het gewapende conflict hebben wij een oproep gedaan voor een nationale dialoog. De taal daarvan was verzoenend en mild, maar toch werden wij op basis van die oproep als vijanden van het regime aangemerkt. Desalniettemin kunnen we heel wat betekenen. De Jesuit Refugee Service is één van de weinige NGO’s die de bevolking in Syrië echt weet te bereiken. En dan zijn er nog verschillende individuele jezuïeten – zoals jullie Nederlandse pater Frans van der Lugt – die in Syrië wonen en zich ondanks alle ellende blijven inzetten voor de mensen ter plaatse. Jezuïeten verrichten heroïsch werk in Syrië.”

Is teruggaan naar Syrië voor jou persoonlijk nog een optie?
“Ik zou het graag willen, maar momenteel is het lastig. De situatie is nog hoogst onzeker. Het conflict eindigt niet totdat Assad weg is. Weet je wat zijn naam betekent? Leeuw, beest. Zo gedraagt hij zich ook. We hebben veertig jaar in de verdrukking geleefd, maar nu is er een echte revolutie gaande. De mensen die er een dekmantel voor islamisme in zien hebben ongelijk. De Syriërs verlangen naar vrijheid, naar échte vrijheid. Ik ben niet bang, ik ben hoopvol gestemd.

Ik kan, net als zo vele andere Syriërs, maar weinig doen om de situatie te veranderen. Op onze website bieden we hoofdzakelijk meditatie en gebed aan, en dat is geen toeval. De mensen in onze streken hebben er een enorme behoefte aan. In Syrië leer je nu vanzelf de noodzaak van het gebed.”

Afbeelding boven dit artikel: Medewerkers van de Jesuit Refugee Service bereiden maaltijden voor vluchtelingen in Aleppo. Foto: Sedki Al Imam & Avo Kaprealian/JRS. Portretfoto Tony Homsy: Philip Debruyne SJ.