Het recent verschenen Bajesbrevier van het katholieke gevangenispastoraat biedt dagelijkse teksten voor overweging en gebed. Een bespreking.

Het afsluitende jaar van mijn opleiding deed ik in Québec, Canada. Het opvangcentrum voor daklozen had gevraagd of ik op Tweede Kerstdag de mis kon komen doen. Een groezelige zaal vol smoezelige kerels. Mij werd duidelijk gemaakt dat aan het eind een hymne aan de Heilige Maagd werd gezongen. En zo gingen ze allemaal rechtop staan voor haar beeld in de hoek van die ruimte. Maria was afgebeeld in smetteloos wit. Uit volle borst zongen, nee brulden ze het uit: het eerbetoon aan de allerzuiverste, ongerepte maagd. Uit het feit dat ik het nog weet, mag u afleiden hoeveel indruk het op mij maakte. Die mannen zongen van hun diepste verlangen, van wat ze ten diepste waren… in de ogen van de Heer en zijn Moeder.

Die mannen zongen van hun diepste verlangen

Aan dit voorval moest ik terugdenken bladerend in het Bajesbrevier. Het katholieke gevangenispastoraat geeft nu al weer voor de derde keer een gebedenboek uit voor gevangen en “voor allen die vastzitten”, aldus de achterflap. Voor elke dag van de week een tekst, gebed, verhaaltje (over een heilige) ter overweging. Het boek is opgebouwd als een missaal, of zoals de titel zegt: als een brevier. Het begint bij de vooravond van de eerste zondag van de Advent en het eindigt in de week die begint met het feest van Christus Koning. Eerst de weken van de kerstkring die begint met de Advent; vervolgens de weken van de Paaskring, welke begint met de week waarin Aswoensdag valt. Daarna de zogeheten ‘Zondagen door het jaar’. Op die manier is het elk B-Jaar bruikbaar. Maar ik vraag me af of een gemiddelde gedetineerde daar de weg in kan vinden. Die wat ingewikkelde opbouw geeft natuurlijk wel aanleiding voor de pastor om een gesprek aan te knopen.

Samen bidden

De taal is uiterst eenvoudig. De teksten zijn kort en bondig. Vaak ontleend aan gesprekken met gevangenen. Maar de inhoud is meestal bruikbaar voor veel breder publiek.

Een voorbeeld. Woensdag na de 7e zondag van Pasen. Thema: bidden.

“Pastor, wilt u voor mij bidden?”
“Natuurlijk.”
“Ik kan nooit de woorden vinden om met God te praten.”
“Neem je er wel de tijd voor?”
“Ik sla dicht als ik probeer Hem iets te zeggen.”
“Zullen we samen bidden?”
“Dat is ook goed. Dan zeg ik waarvoor u bidden moet.”
“Okay, zijn het toch jouw woorden die God hoort.”
“Amen.”

Werken voor wit geld

Wat herinnerde mij aan de daklozen van Québec? Op dinsdag van de 22e zondag door het jaar staat er: “Wij hadden het tijdens de gespreksgroep over kleuren. In de liturgie hebben kleuren een speciale betekenis. Maar ook in ons leven. Mij werd gevraagd te reageren op wit. Iedereen dacht aan: onschuld, rein, zuiver. Ik zei: ‘Voortaan zal ik weer gaan werken voor wit geld.’ Men moest lachen. Maar ik meende het en ik meen het nog.”

De voorplaat geeft de inhoud van het Bajesbrevier precies weer. Er komen mensen uit de kerk. Ze gaan naar de gevangenis om daar te brengen wat ze zojuist zelf in die kerk hebben ontvangen.

Het Bajesbrevier is voor € 10,- plus verzendkosten te bestellen via burgerbos@caiway.nl.