Youcat, de nieuwe catechismus voor jongeren, is een prachtige en rijke uitgave, meent catecheet Dries van den Akker SJ. Is het echter niet ook hoog tijd voor een soortgelijk boek voor jongeren die búiten de kerk staan?

“Waartoe zijn wij op aarde?” Traditiegetrouw begint iedere catechismus zo, en deze nieuwe jeugdcatechismus vormt daarop geen uitzondering. Het antwoord klinkt echter wel anders dan de ouderen onder ons gewend zijn: “Wij zijn op aarde om God te kennen en lief te hebben, naar zijn wil het goede te doen, en ooit in de hemel te komen.” Gevolgd door enige uitleg en geflankeerd door enkele citaten.

Handelt de eerste vraag over ons levensdoel, de tweede vraagt naar onze oorsprong: “Waarom zijn wij door God geschapen?” Antwoord: “God schiep ons uit vrije wil en belangeloze liefde.” Ook dit antwoord wordt begeleid door uitleg en citaten.

Bruikbaar

Youcat is dus een uiterst zinnige catechismus. Met zeer behartigenswaardige antwoorden op vragen over de samenhang tussen geloof en wetenschap, over het waarheidsgehalte van de Bijbelse scheppingsverhaal. (Jammer van die uiterst hinderlijke drukfout op pagina 17, waar de Godsnaam wordt vertaald met ‘Ik ken die is’ in plaat van ‘Ik ben die is’). Lastige begrippen worden helder en begrijpelijk uitgelegd. Ik denk bij voorbeeld aan de mooie uitleg bij ‘vagevuur’. Natuurlijk zijn er uitvoerige hoofdstukken over – vooral seksuele – moraal, waarin de schrijvers het niet laten bij de regels alleen, maar ook aangeven op welke waarden die regels gebaseerd zijn. En gelukkig zeer rijke en bruikbare antwoorden op vragen over gebed en geestelijk leven.

Minder gelukkig ben ik met de vragen over de uitleg van sommige evangelieverhalen. Omdat er telkens maar één uitleg gegeven wordt, suggereert dat dat er maar één uitleg mogelijk is; dat je evangelie- en Bijbelverhalen op dezelfde manier zou moeten verstaan als kerkelijke geboden en gedragsregels.

Buitenstaanders

Het boek is prachtig vormgegeven, met mooie foto’s, met grappige, speelse tekeningetjes die tegelijk te denken geven. Ik zou het boek zeer zeker van harte aanraden aan jongeren (en ouderen!) die meer willen weten van het katholiek geloof. Het geeft een schat aan informatie en teksten ter overdenking.

Daarbij is het goed te bedenken dat een catechismus zich richt tot degenen die al geïnteresseerd zijn, tot degenen die de kerk al zijn binnengaan om te zien wat daar zoal te vinden is. Zelf heb ik mijn leven lang les gegeven aan jongeren van wie er velen nog buiten de kerk stonden. Ik zou willen dat het boek zich ook tot die mensen richtte. Dat het veel meer in gesprek zou gaan met buitenstaanders, met mensen die niet vanzelfsprekend de uitgangspunten van het geloof delen. Ooit schreef Karl Rahner dat predikanten zich tegenwoordig moeten richten tot degenen die de kerk verlaten hebben, of zich er verre van houden, want degenen die in de kerk zitten, hebben precies dezelfde vragen. Misschien vraagt dat wel een ander boek: een Youpologie, ofwel een apologie voor jongeren. Dat zou dan samen met deze Youcat in één cassette moeten worden uitgegeven.

Youcat, Nederlands. Jongerencatechismus van de katholieke kerk. Met een woord vooraf door paus Benedictus XVI. Lannoo, 2011 ISBN 978-90-209-9546-6, € 19,95. Meer informatie.