De jezuïtische Jesuit Refugee Service helpt vluchtelingen. Zeven kernwaarden vormen het kompas voor die hulp. De concrete verhalen in het boek Vreugde aan de grens laat zien hoe die waarden handen en voeten krijgen en nodigen uit tot empathie en actie. 

Door: Barbara Mertens

De brochure ‘Vreugde aan de grens. Geroepen om te dienen’ maakt ons ervan bewust dat we niet machteloos hoeven toe te kijken naar wat er in de wereld gebeurt. We hoeven geen passieve, empathische toeschouwers te blijven. We kunnen samen een gemeenschap van mensen vormen die zich geroepen voelen zich dienstbaar in te zetten voor kwetsbare migranten.

_{(tekst gaat door onder afbeelding)}

‘Elke mens wordt geroepen niet voor zichzelf te leven maar ten dienste van anderen te staan’, stelde Pedro Arrupe sj, stichter van JRS, in 1973. Elke grens die in de wereld wordt getrokken, houdt een oproep in om naar de ander toe te gaan die aan de andere kant is komen te staan. We kunnen er telkens opnieuw bewust voor kiezen om solidair te zijn en armen, onderdrukten en gemarginaliseerden nabij te zijn.

Mee naar de grens

Dit vinnige boekje vormt ook de basis voor het nieuwe strategische plan van JRS. Het trekt haar lezers in alle fijngevoeligheid mee naar de grens, waar bijna niemand heen gaat. Niet om er genadeloos de moed te verliezen, maar juist om er aan de hand van de zeven kernwaarden hoop, gastvrijheid, waardigheid, medeleven, gerechtigheid, participatie en solidariteit tot de essentie van het leven en het mens-zijn te komen. In het hart van de littekens die ons tekenen is de sleutel tot een vrij en waardig bestaan te vinden.

_{(tekst gaat door onder afbeelding)}

Verhalen

Maak kennis met Aïssa, de Marokkaanse jongeman die brak in eenzaamheid omdat hij nergens in Europa echt welkom was. Kunnen we erop vertrouwen dat geen leven onvoltooid zal blijven? Een mensenleven vliegt voorbij als een schaduw. Zo kwetsbaar zijn we, maar toch dragen we allen een naam die getuigt van onze onvervreemdbare eigenheid en waardigheid.

Of ontmoet de echtgenote van John die zich opgelucht laat ontvallen dat de ‘bijl der gerechtigheid’ uiteindelijk in het voordeel van haar familie viel. Dan wordt glashelder wat er op het spel staat. Haar strijd was een strijd om het leven zelf! Als rechtvaardigheid niet ten dienste van het leven staat, wordt ze een marteling voor de mens die de levenslust verliest. Dan leidt ze tot de dood.

Het appel van een ontmoeting

Ontmoetingen op de grens trekken ons ook over een innerlijke grens. Zo doet het verhaal van de vijftienjarige Sara ons beseffen dat we verplicht zijn tot hoop. Er is geen land dat bereid is haar samen met haar moeder op te nemen. Ze heeft zelfs geen papieren die haar bestaan bevestigen. Maar elke dag werkt ze onvermoeibaar en met passie aan haar toekomst en weigert ze de hoop op te geven.

_{(tekst gaat door onder afbeelding)}

Het verlangen volwaardig medemens te zijn, beweegt de Pakistaanse Kamran om, ondanks het gebrek aan papieren, zijn leven op de rails te krijgen. De angst en de onzekerheid die zijn jonge gezin jarenlang te beurt valt, zijn zwaar om te dragen. Wonderlijk besluit hij samen met zijn vrouw hun laatste spaargeld te gebruiken om een maaltijd aan te bieden aan de bewoners van een arme wijk in de stad. Een krachtig gebaar van solidariteit dat hen even hun eigen ellende doet vergeten.

Vreugde aan de grens

Als mensen in een precaire situatie tot zo’n krachtige, verbindende initiatieven in staat zijn, wat is er dan nog meer mogelijk? ‘De mens moet altijd de uitdaging aangaan om boven zichzelf uit te stijgen’, stelt paus Franciscus in de encycliek Fratelli tutti (FT§88). ‘Wie liefheeft, treedt buiten ‘het zelf’ om in de ander een voller bestaan te vinden.’ Juist dat volle bestaan schept vreugde. Vreugde aan de grens!

Download het boekje Vreugde aan de grens op de website van de JRS.